Tradycje Gminnej Biblioteki Publicznej w Baranowie z siedzibą w Mroczeniu sięgają 1946 roku. Obsługiwała ona teren całej gminy za pośrednictwem sieci sześciu punktów bibliotecznych.
W wyniku reformy z końca 1954 r. miejsce gmin zajęły gromadzkie rady narodowe jako podstawowe ogniwa w podziale administracyjnym kraju. Na terenie obecnej gminy działały dwie gromadzkie rady narodowe: w Mroczeniu i Baranowie. Reorganizacja ta pociągnęła za sobą utworzenie w 1956 r. w filie biblioteczną w Słupi pod Kępnem. Biblioteka swoją działalność rozpoczęła w dniu 1 marca 1956 r.
W roku 1962 utworzono filię biblioteczną w Baranowie. Od 1977 r. istniał punkt biblioteczny w Jankowach, a od 1981 r. w Donaborowie. Oba punkty zlokalizowane były w Klubie Rolnika. W latach 1990-1992 wszystkie punkty biblioteczne zostały zlikwidowane.
Do 1975 r. nadzór nad biblioteką w Baranowie pełniła Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Kępnie. Placówka ta spełniała jednocześnie rolę ośrodka instrukcyjno-metodycznego sprawującego pieczę merytoryczną i organizacyjną nad bibliotekami gromadzkimi i zakładowymi. Instruktorzy PiMBP w Kępnie docierali do najdalszych zakątków powiatu, służąc radą i pomocą mniej doświadczonym pracownikom bibliotek wiejskich.
W latach 1975 - 2000 nadzór merytoryczny nad biblioteką pełniła Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kaliszu. Natomiast od 1 kwietnia 2000 r. obowiązek ten przejęła Powiatowa Biblioteka Publiczna w Kępnie.
Od 2001 roku, siedziba Gminnej Biblioteki Publicznej znajduje się w Baranowie, natomiast biblioteki w Mroczeniu i Słupi są filiami.
Od początku swojej działalności biblioteki zapewniają obsługę biblioteczną mieszkańców gminy. Służą rozwijaniu i zaspokajaniu ich potrzeb czytelniczych i informacyjnych, upowszechnianiu wiedzy i nauki, rozwojowi kultury, dbają o sprawne funkcjonowanie sieci bibliotecznej na tym terenie. Działania zmierzające do odnowy i aktualizacji księgozbioru doprowadziły do pozytywnych zmian w jego strukturze. Już od początku swego istnienia księgozbiór bibliotek jest uzupełniany. W 2000 r. przyznano dotację na zakup nowości wydawniczych z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla bibliotek publicznych. W kolejnych latach z dotacji środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zasilono księgozbiór podręczny jak również wzbogacono literaturę beletrystyczną dla dzieci i młodzieży, dla dorosłych oraz klasykę. Oprócz otrzymywanych dotacji, biblioteki na bieżąco uzupełniają księgozbiór, z posiadanego budżetu na zakup książek. Są to książki z różnych dziedzin nauki, podręczniki szkolne i akademickie oraz wydawnictwa informacyjne i słownikowe.
Biblioteki są placówkami aktywnymi, współpracują z bibliotekami publicznymi powiatu kępińskiego, a od 2000 roku z biblioteką powiatową. W 2006 roku Biblioteka w Baranowie oraz filia w Mroczeniu została objęta programem "Ikonka" - programem Ministerstwa Edukacji i Nauki, polegającym na uruchomieniu "Czytelni Internetowych" w Bibliotekach Publicznych wszystkich gmin województwa. Biblioteka Publiczna w Baranowie i filia w Mroczeniu otrzymała trzy zestawy komputerowe.
W pracy Gminnej Biblioteki Publicznej w Baranowie oraz filiach bibliotecznych działania kulturalno-oświatowe i promocyjne odgrywają bardzo ważną rolę. Dzieje się tak głównie za sprawą wielu wystaw, które odbywają się w jej murach. Do najciekawszych należą wystawy plastyczne, wernisaże, wystawy regionalne, fotograficzne, ekspozycje związane z promocją książki, rocznicami państwowymi i literackimi. Organizowane są również spotkania autorskie ze znanym pisarzami. Spotkania autorskie są dla czytelnika bardzo atrakcyjne. Bowiem mają okazję do rozmowy na temat twórczości danych autorów jak i mogą poznać motywy powstania dzieła.
Z innych przedsięwzięć biblioteki, mających na celu promocję biblioteki są konkursy czytelnicze, które pomagają obcować czytelnikowi z ulubionym autorem bądź jego twórczością.
Jedną z klasycznych form pracy promocyjnej dla czytelnictwa jest lekcja biblioteczna. W naszych placówkach przeprowadzono na zlecenia szkół takie lekcje, na których zapoznawano uczniów z księgozbiorem biblioteki, lokalizacją placówek, informacją na temat katalogów oraz o możliwościach uczestnictwa w imprezach czytelniczych.
Na stałe do kalendarza przedsięwzięć wpisała się również Ogólnopolska Kampania Społeczna "Cała Polska Czyta dzieciom", zainaugurowana przez Fundację ABCXXI. W ramach tej akcji biblioteka włącza się w Ogólnopolski Tydzień Głośnego Czytania, podczas którego organizowane są spotkania czytelnicze dla dzieci z ciekawymi lektorami.
Od 2009 roku Gminna Biblioteka Publiczna w Baranowie jako biblioteka partnerska, bierze udział w Programie Rozwoju Bibliotek, którego celem jest wzmocnienie roli informacyjnej i społecznej tych placówek. Dzięki pomocy uzyskanej z Programu Rozwoju Bibliotek – Gminna Biblioteka Publiczna w Baranowie oraz filia biblioteczna w Słupi otrzymała nowoczesny sprzęt komputerowy.
Organizowane formy pracy z czytelnikiem służą popularyzowaniu sztuki, nauki oraz upowszechnianiu dorobku kulturalnego. Bez wątpienia biblioteki nie są tylko miejscem gdzie można skorzystać z księgozbioru, odrobić lekcje czy skorzystać z Internetu. Baranowskie biblioteki to miejsca przyjazne i otwarte dla wszystkich.
